Çözüm Odaklı Bir Hikâyeyi Araştırmak: Giriş

Bu aşamada ilgi çekici bir hikâyenin kokusunu almış olmalısınız. İyi bir hikâye olup olmadığını nasıl bileceksiniz?

Her hikâyede olduğu gibi bu fikri araştırmanız gerekecek.

Öncelikle örnek gazetecilik kurallarını takip edin. Hikâyeyi haberleştirirken belli başlı bakış açılarından bulabildiğiniz kadarını bulmaya çalışın. Müdahalenin sonucundan çıkar sağlamayacak insanlarla görüşün. Kaynaklarınızın nereden fon bulduklarına kafa yorun.  

İyi bir çözüm hikâyesini tespit etmek için gereken sağduyu, iyi bir sorun hikâyesini tespit etmek için gereken sağduyuya benzer: Ne oldu ve olduğunu nereden biliyoruz? Aradaki fark, yanlış anlamanın algılanan sonuçlarına bağlıdır. Gazetecilikte, bir şeyin sorun olduğunu söylemek ve yanılmak vahimdir. Bir şeyin işe yaradığını söylemek ve yanılmak ise suçtur. “Fazlasıyla saf” sıfatı bir gazeteci hakkında duyabileceğiniz en kötü şeylerden biridir. Buna nasıl engel oluruz?  

 

Fazla iddialı olmayın.

 

Problemin çözüldüğünü ima etmeyin; muhtemelen çözülmedi. Bunun en iyi çözüm olduğunu ilan etmeyin; bunu bilemezsiniz. Kalıcı olacağını öngörmeyin; olmayabilir. Kendinizi haberi sunmayla sınırlandırın: Bir şeyler oluyor ve işte kanıtların bize gösterdikleri. Geleneksel bir hikâyede “kanıt” veriden ibaret değildir. Kanıt röportajlarda da bulunabilir, haber peşinde koşarken de; gazetecilerin veri topladığı her yolla bulunabilir. Hiçbir çözüm mükemmel değildir. Onun sınırları ve mücadelesi üzerine haber yaptığınızdan emin olun.

Bu gibi önlemler koruyucudur. İddialarda bulunmazsanız taraflı görünmek konusunda endişe etmeniz de gerekmez. Eğer birkaç ay sonra çözüm işe yaramaz hâle gelirse, aptal gibi görünmezsiniz zira siz sadece o zamanlar olanları ele almışsınızdır.

Bu prensipler aynı zamanda özgürleştiricidir. En başarılı olanı bulmak için çözümleri sıraya dizmeye çalışmak ya da kıyaslamak zorunda değilsiniz. Sadece kısmen başarılı olan çözümler -hatta ilginç ve dikkate değer bir başarısızlık olduğu ve okura ele almanızın sebeplerini açıklayabildiğiniz sürece- (başarısızlık üzerine olan bölümümüze göz atın) başarısız olan çözümler üzerine yazmakta da özgürsünüz. Aradığınız sadece iyi bir hikâyedir.

Karşıt görüş hakkında bilgi alın.

 

 

 

Sağduyulu muhalefeti çözüm hikâyesine eklemek çok önemlidir. Farklı bakış açılarını dinlemek ve dahil etmek –özellikle nispeten kanıtlanmamış bir konu hakkında– gazeteciliğinizin itibarını artırır.

 

 

Sonuçtan geriye doğru araştırma yaparken mümkün olduğunca veri kullanın.

 

Dilimler bölümünde belirttiğimiz gibi, bu size bir derece konfor sağlar. Buna rağmen, konu sayılar olduğunda bile, verinin toplanması ve paylaşılması aşamasında bir çıkar söz konusu olmuş olabilir.

Çok dikkatli olun. Kaynaklarınız bir çözüm hikâyesi konusunda sizinle konuşmak için muhtemelen aceleci davranacaktır. Ama siz onların söylediklerine inanmak konusunda acele etmemelisiniz. Herhangi bir başarı iddiasını destekleyecek kanıtları toplayın.

“Ortada yerleşik bir sorun ya da bir sorun olduğuna dair genel bir kabul olmalıdır. Tepkilere göz atın. Onların etkinliğini ölçmenin bir yolu olmalı. Tepkiler kişisel anlatılara dayalı ise, elimizde sadece “Ah bu harika,” diyen kişiler varsa, bu gerçekte yeterli değildir. Bunu bir şekilde ölçebilmeliyiz. Eğer bir tepki ya da çözüm birileri ortaya tonla para attığı için gerçekleştiyse, muhtemelen bizi ilgilendirmeyecektir zira bu örneğin başka yerlerde taklit edilmesi ya da denenmesi mümkün değildir. Bu da bizi aradığımız bir başka kritere yöneltir. Bu tepki ya da çözüm ölçülebilir mi? Başka bir yerde taklit edilebilir mi?”

Janet Horne Henderson portrait
Janet Horne Henderson
The Seattle Times