İyi Çözüm Hikâyeleri...

…Kimin yaptığından çok ne olduğuna odaklanın.

İyi çözüm gazeteciliğinde herhangi bir hikâyede olduğu gibi, karakterler vardır. Fakat ana karakter genellikle işin kendisidir.

...Bol bol “nasıl” sorusu yanıtlayın.

5N1K (Ne, nerede, ne zaman, neden, nasıl, kim) sorularının en önemlilerinden biridir “nasıl”. Böylece değişimin nasıl gerçekleştiğinin özüne inmiş olursunuz. ÇGA’nın kurucu ortaklarından David Bornstein şöyle açıklıyor: “İnsanlarla Bir Hayalin Bedeli: Grameen Bankası’nın Hikâyesi adlı kitabım için röportajlar yaparken 60 “nasıl” sorusundan oluşan bir listem vardı. Bu fikri nasıl finanse ettiniz? İnsanların borçlarını ödemesini nasıl sağladınız? Beş kişilik gruplar oluşturmaya nasıl karar verdiniz? Mollalar borç alanlara gözdağı verdiğinde nasıl tepki gösterdiniz?”

...Detaylar konusunda elinizi korkak alıştırmayın.

Peg Tyre, yazarlık temelli müfredatın Staten Island yüksek okullarının test sonuçlarında çarpıcı gelişmelere yol açtığını keşfeden “Yazın Devrimi”ni yazdığında The Atlantic’teki editörleri yazıya eklemek istediği detaycılığın çok yorucu olduğundan ve okurları kaçıracağından endişelendiler. “Hiç de değil,” diye cevaplamıştı Peg. “Televizyon dizisi House’ta olduğu gibi. Hikâyeyi canlı kılan detaylardır.” Detayların çözüm hikâyelerine genellikle ilginçlik ve güvenilirlik katabildiğini gördük.

...Sahnelere karakterler ekleyin.

Çözüm odaklı hikâyeler karakterlerin içsel özelliklerine (diğerkâmlık ya da cesaret gibi) daha az odaklanmaya meyillidir. Bir karakteri bir sorunu çözmeye çalışır ve başarısız ya da başarılı olurken gösterin. Elde ettiği sonuçları ve bunun diğerlerinin yaptıklarından farkını gösterin. Bundan öğrenilebilecekleri gösterin. Bunun size dinamik sahneler ve güçlü bir anlatım gibi ek faydaları olacaktır.

...Gerilim sayesinde okurun merakını canlı tutun.

Her iyi hikâyenin gerilime ihtiyacı vardır, fakat bu gerilimin bugünün medyasının varsaydığı gibi iki tarafın çatışmasından doğması gerekmez. Çözüm odaklı bir hikâyede gerilim nadiren de olsa “Başaracaklar mı?” sorusundadır. Bu da genelde manşette ya da girişte ima edilir. Gerilim daha çok “Başkalarını afallatan bu sorunu nasıl çözecekler? Önlerine çıkan engelleri nasıl aşıyorlar?” gibi soruların cevaplarındadır.

“Bir çözüm hikâyesi aktarmanın yazım açısından tek bir yolunun olduğunu sanmıyorum. Bence ‘nasıl yaptılar’ yaklaşımı başlamak için gerçekten doğru yer olabilir. Kim yaptı değil, nasıl yaptılar. Bu kişi ya da takım ya da topluluk ya da bir sorunla uğraşan her kimse, onu tam olarak nasıl parçalara ayırdı ve üstesinden geldi? Tam olarak nasıl? Bence bu [yapı] birçok muhabirin acelecilikle farz ettiğinden çok daha ilginç olabilir.”

Claudia Rowe portrait
Claudia Rowe
The Seattle Times