Çözüm Odaklı bir Hikâyeyi Yapılandırma

Çözüm gazeteciliği temelde sadece iyi haberciliktir. Buna rağmen, çözüm hikâyeleri çoğunlukla farklı bir biçimde yapılandırılır. Bu fark, geleneksel gazeteciliğe alışkın muhabirler için göz korkutucu olabilir. Bu sebeple, bu bölümde dört farklı çözüm hikâyesi yapısı üzerinde duracağız: pozitif sapma içeren biri, büyük yeni bir fikri açıklayan biri, süregelen bir deneyi tartışan biri ve bir mekânın nasıl dönüştüğünü keşfe çıkan biri.

illustration of magnifying glass magnifying a plus sign
Pozitif Sapma

Ekim 2015’te Cleveland Plain Dealer’ın “Zehirli İhmal” dizisinde çıkan “Rochester Kurşun Zehirlenmesi Sorununa Nasıl Tepki Verdi?” başlıklı yazı pozitif bir sapmayı inceliyor: Rochester, New York. Bu da dahil olmak üzere pozitif sapma hikâyeleri çoklukla gizli bir içeriği ortaya çıkarır. Bu durumda, yazarlar Rachel Dissell ve Brie Zeltner şöyle diyor: “Çocuklarda kurşun zehirlenmesi ile mücadelede Rocherster’ı diğer şehirlerden ayıran yaklaşım basit: Şehir, harekete geçmek için bir çocuğun zehirlenmesini beklemek yerine kiralık evlerde kurşun olup olmadığını araştırmaya başladı.” Hikâye, Rochester’ın başarısını kanıtlayan verilere dayanıyor ki bu türden gazeteciliğin mihenk taşlarından biri de budur.

illustration ofr light bulb
Büyük Yeni Bir Fikir

Bazılarına göre doğum öncesi bakım toplum meselesidir” başlıklı yazı doğum öncesi bakıma dair geleneksel kavramlara meydan okuyor. Public Radio International’ın (Ulusal Halk Radyosu) “Dokuzuncu Ay” dizisinde yayınlanan bu multimedya yazısı “Doğumu Merkeze Almak” adlı doğum öncesi grup programını takibe alıyor. Yazarı Shuka Kalantari. Büyük yenilikçi fikirleri keşfeden pek çok çözüm odaklı hikâyede olduğu gibi, Kalantari yazısına programın sunduklarından bazılarını anlatarak başlıyor. Sonra sorunun ne olduğuna (bu durumda California’daki hamile, Latin Amerikalı göçmen kadınlar arasındaki depresyon vakalarına) ve programın bu sorunları nasıl çözdüğüne geri dönüyor.

illustration of pad and pencil
Süregelen bir deney

Muhabirler bazen süregelen ve artıları eksileri olan bir programı ele alma fırsatı bulabilir. “Daha az ders, daha çok eylem: İleri düzey yerleştirme programı derslerine yeni bir yaklaşım” adlı The Seattle Times’ın “Eğitim Laboratuvarı” dizisi kapsamında Mart 2014’te yayınlanan yazıda bu durum söz konusudur. Yazar, Linda Shaw, ileri düzey yerleştirme programı derslerinde kullanılan, özellikle grup çalışmasını destekleyen ve alışılagelmiş dersleri tartışan yeni bir öğretim modelini kayda geçirir. Bu süregelen bir denemedir ve sonuçlar bu nedenle epey karmaşıktır. Yazar fikrin sınırlamaları konusunda epey açık sözlüdür fakat aynı zamanda sunduğu vaatleri belirtmekten de çekinmez. “Büyük yeni fikir” yapısı ile karşılaştırıldığında, bu tip hikâyenin ardında bir nebze daha fazla veri ve kanıt bulunur.

illustration of globe
Mekân Dönüşümü

Ağustos 2014’te, Kaiser Health News ve NPR, Teksas’taki Bexar ilçesinin akıl hastalığına olan yaklaşımını nasıl yenilediğini açıklayan “Teksas Şehrinde Akıl Sağlığı Sistemi ile Mücadele Etmek” isimli bir yazı yayınladı. KHN’deki yazının sahibi Jenny Gold. Yazının girişi durumun şu anda büyük ölçüde iyileştiğini belirten birkaç satır ile ağırlıklı olarak soruna odaklanıyor. Gold’un açıklamasına göre, ilçenin başardığı en büyük değişim, şehir havuzundaki farklı departmanların birleşerek bir “Restorasyon Merkezi” inşa etmeleriydi. Yazısına, bu merkezin nasıl işlediğini, sunabileceği öğretici dersleri ve sınırlarını açıklayarak devam ediyor. Bu hikâye yapısında öne çıkan mekânlar bütünüyle bir “pozitif sapma” olabilir de olmayabilir de, ama önemli dersler sundukları kesin.

“Kendinize, ‘Tamam, bir sorunun çözümü ile ilgili gerçekten ilginç ve yaratıcı bir girişim üzerine yazmak istiyorum,’ deyin. Ondan bir kez yaratıcı bir girişim olarak bahsederseniz, kendinizi sadece iyi haberler bulmak zorunluluğuna hapsolmuş hissetmezsiniz. Çünkü o zaman kendinize, yapacağım şeyin erdemi insanlara ‘işte bir sorunu çözmeyi gerçekten ilginç bir yolla deneyen biri ve ben de size neyin işe yaradığını ve neyin yaramadığını anlatacağım,’ demek dersiniz. Böylece hikâye hakkında bütün detayları, başarısızlıklarıyla, başarılarıyla öğrenmeye açık olursunuz. Bu şekilde hareket ettiğiniz ve gerçekten deşerek, engellerin ne olduğundan emin olarak ve bunları haber yaparak ilerlediğiniz sürece insanlar yaptığınız işi güvenilir bulacaktır. Anlattıklarının dilimlenmiş ekmekten bu yana en büyük keşif olduğunu ve ortada bir sorun olmadığını söyleyenler ucuz haberlerdir, insanlar da bu yüzden onlara güvenemez.”

Meg Kissinger portrait
Meg Kissinger
Milwaukee Journal Sentinel